གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་དང་མོའི་བསམ་བློའི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་དཔྱད་པ།

by སྐྱེ་ཁམས་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པ། | Nov 6, 2021 | ༢༠༢༡ ལོའི་ཁོར་ཡུག་རྩོམ་རིག་འགྲན་སྡུར།

གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་དང་མོའི་བསམ་བློའི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་དཔྱད་པ།

གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒས་༢༠༡༩ལོའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཚོགས་ཀྱི་གནམ་གཤིས་ཚོགས་ཆེན་ད་གཏམ་བཤད་བཞིན་པ། པར་ཁུངས་ Photo: AP/PTI)

རྩོམ་པ་པོ་རྔ་བ་ཀུན་བཟང་སྒྲོལ་མ།

[གནད་བཏུས]    གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་[Greta Thunberg]ལགས་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་མཚོན་ན་འདས་པའི་མི་ལོ་བཅོ་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་གོང་ལ་བྱུང་བས། གཞུང་ལུགས་ཞིག་ལ་དཔྱད་པ་ལྟར་དགག་གཞག་སྤང་གསུམ་གྱི་རྩོད་གླེང་མེད་ལ། ཡིག་ཆ་གལ་ཆེན་མང་པོ་ལ་དཔྱད་བསྡུར་དང་། དེའི་ཕ་མ་དང་སྐྱེས་ཚེས་ལོ་ཚིགས། མིང་སོགས་གཅིག་མཐུན་ཡིན་མིན་དེ་བས་ཀྱང་ཞིབ་འཇུགས་བྱེད་དགོས་དོན་མེད།དཔྱད་རྩོམ་འདི་གཙོ་བོ་རིམ་པ་གསུམ་ལ་དབྱེ་ཡོད།

དང་པོ། གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་དང་། གཉིས་པ། མོའི་ལྟ་བ་དང་བསམ་བློའི་ཁ་ཕྱོགས། གསུམ་པ། མོའི་རེ་བ་དང་རྨི་ལམ་བཅས་སྐོར་ལ་ཕྱོགས་བསྡོམས་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ཡོང་ཐབས་སུ་བརྩོན་པ་ཆེར་བསྐྱེད་བྱས་ཡོད། ལྷག་པར་ཏུ་གཞོན་ནུ་མ་ལོ་ཆུང་ཞིག་གི་བསམ་བློའི་འཁྱེར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྟེང་ནས་གོ་ལ་ཟླུམ་པོ་འདིའི་སྟེང་གི་མི་རབས་གཞོན་པའི་ནང་བསམ་བློའི་རང་དབང་དང་། ཐག་གཅོད། འགན་འཁྲི། ནུས་པ་སོགས་ལ་བག་ཆགས་ཇི་ལྟར་བཞག་ཡོད་མེད་ལ་ཡང་ཞིབ་ལྟ་ཞིག་བྱས་ཡོད།

[གནད་ཚིག]   མི་ཚེ། ལོ་རྒྱུས། ལྟ་བ། ཁ་ཕྱོགས། འགན་འཁུར།

ས་བཅད་དང་པོ། གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས། 

གནམ་གཤིས་འཐབ་རྩོད་པ་གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ནི་སྤྱི་ལོ་༢༠༠༣།༡།༣ ཉིན་སུ་ཝི་ཌིན་[Sweden]ཞེས་པའི་ལུང་པ་ལ་སྐྱེས་ཞིང་། མོའི་ཨ་མ་ནི་རང་ལོ་༥༢ དང་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་གླུ་གཞས་གཏོང་མཁན་ཞིག་ཡིན། ཨ་ཕ་ནི་རང་ལོ་༥༠ དང་སྒྱུ་རྩལ་འཁྲབ་སྟོན་པ་ཞིག་ཡིན། ཁྱིམ་ཚང་གི་ཁོར་ཡུག་ནང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་ཡོད་དེ། མོའི་པོ་ལགས་ཀྱང་འཁྲབ་སྟོན་པ་དང་འཁྲབ་ཁྲིད་པ་ཆེན་མོ་ཞིག་ཡིན། ད་ལྟའི་ཆར་རོལ་མོ་མཐོ་སློབ་(the Royal College of Music ) ཏུ་རོལ་མོ་དང་གླུ་གར་ཐོག་ལ་སློབ་གཉེར་གནང་དང་གནང་མུས་ཡིན། 

གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལ་ཆུང་དུས་ནས་བཟུང་རང་གཡེང་འཁྲུག་སྐྱོན།(Autism Spectrum disorder) ཞེས་པའི་ནད་ཅིག་བྱུང་ཡོད།  ནད་རིགས་དེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་རྣམས་ནི་གནད་དོན་བྱེ་བྲག་ལ་ཧ་ཅང་གི་དོ་སྣང་དང་སྨོན་པ་ཤུགས་ཆེན་ཡོད་པས། མོས་ལོ་བརྒྱད་ཙམ་ནས་བཟུང་ཁོར་ཡུག་དང་གནམ་གཤིས་ལ་དོ་སྣང་དམིགས་བསལ་ཞིག་སླེབས་ནས་ལོ་མང་རིང་སེམས་ངལ་གྱི་ནད་བྱུང་བ་ཁོ་མོའི་ལོ་རྒྱུས་ནང་ལ་གསལ་འདུག

སྤྱི་ལོ་༢༠༡༨ ལོའི་སྤྱི་ཟླ་༨་ཚེས་༢༠སྟེ་རེས་གཟའ་པ་སངས་ཉིན་སུ་ཝི་ཌིན་གྱི་འོས་ཤོག་འཕངས་སྐབས་སུ་གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ཀྱི་སེམས་ནས་མ་བཟོད་པར་སློབ་གྲྭ་ནས་ཐོན་ཏེ། གྲོས་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ཁར་རང་ཉིད་གཅིག་པོ་བསྡད་ནས་གནམ་གཤིས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ལ་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཡོད། ཉིན་དང་པོར་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་ཡིན་ན་ཡང་། རིམ་བཞིན་མོའི་བྱ་སྤྱོད་ཀྱིས་མི་མང་ལ་སྔར་མེད་ཀྱི་སེམས་འགུལ་ཞིག་ཐེབས་ཏེ ། འཛམ་གླིང་གི་ལུང་པ་ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་སློབ་མ་སྟོང་ཕྲག་འགའ་མཉམ་འཛོམས་ཐོག་ནས་དཔོན་རིགས་དང་ཚོང་པ། ཆབ་སྲིད་པ། ཚན་རིག་པ་སོགས་ལ་ཞི་བའི་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཏེ།  མ་འོངས་པའི་རེས་གཟའ་པ་སངས་(Friday for future )ཞེས་པའི་ཉིན་མོ་ཞིག་ཀྱང་གསར་དུ་བྱུང་ཡོད་ལ། ཁོ་མོ་ནི་གོ་ལ་ཟླུམ་པོའི་སྟེང་གི་གནམ་གཤིས་ཀྱི་དཀའ་ངལ་ཐོག་ལ་འཐབ་བརྩོད་ཀྱི་ཞི་རྒོལ་གནང་མཁན་གྱི་བུད་མེད་ལོ་ཆུང་ཆེས་ཐོག་མ་དེ་ཡང་ཆགས་པ་དང་། སྤྱི་ལོ་༢༠༡༩ལོའི་འཛམ་གླིང་ནང་ལ་བཟང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤུགས་རྐྱེན་བསྐྲུན་མཁན་མི་བརྒྱའི་ནང་ལ་སླེབས་ཡོད། ཞི་བདེའི་གཟེངས་རྟགས་ཀྱི་མིང་གཞུང་གི་ཁུངས་སུ་ཡང་ཁོ་མོའི་མཚན་བཟང་པོ་བསྒྲགས་ཡོད་པས། ཁོ་མོ་ནི་ནམ་ཡང་ཉམས་པ་མེད་པའི་གོ་ལ་སྤྱིའི་སྐར་མ་འོད་ཆེན་ཞིག་ཡིན། 

ས་བཅད་གཉིས་པ། གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང་བསམ་བློའི་ཁ་ཕྱོགས། 

༡༽ བྱམས་བརྩེ་ཆེ་བའི་བསམ་བློ་བ། 

ངས་འདི་ལྟར་ཉིན་དུ་མའི་རིང་ལ་གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་དང་། གཏམ་བཤད། འབོད་ཚིག་ཁག་ལ་དཔྱད་བརྗོད་བྱས་པའི་ཁྲོད་ནས་བཤད་ན། ཁོ་མོའི་འཚོ་བའི་རྒྱབ་རྟེན་ལ་འགྱུར་མེད་བྲག་རི་ལྟ་བུའི་ཤེས་ལྡན་གྱི་ཕ་མ་གཉིས་ཡོད་པར་མངོན། ད་དུང་མོའི་བྱིས་དུས་ཀྱི་འཚོ་བ་ལ་མཚོན་ན་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་དྲི་བཟང་ཁྱབ་པའི་ཁྱིམ་ཚང་ཞིག་ལ་སྐྱེས་བ་དང་གཅིག 

གཉིས་སུ་མོ་བྱིས་པའི་དུས་སུ་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱི་དྲོ་སྐྱིད་ཀྱིས་བསྐྱངས་པའི་བྱིས་པ་ཞིག་བྱ་རྒྱུ་བྱུང་ཡོད་དེ། མོས་“ང་བསོད་ནམས་ཅན་རེད་འདུག། འོན་ཀྱང་མི་མང་གིས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བིན་ཡོད།” ཅེས་གསུངས་པར་དཔྱད་ན། བྱམས་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་མི་དམངས་སྤྱི་དང་ལྷག་པར་དུ་གཞི་རིམ་མང་ཚོགས་ལ་བདེ་སྐྱིད་བསྐྲུན་དགོས་པ་མ་གཏོགས། མི་སྒེར་གྱི་ཕུགས་བསམ་དང་རེ་བ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་སོང་ན། དུས་རབས་ཀྱི་འཚར་ལོངས་དང་བསྟུན་ནས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་ཡར་ཐོན་ལ་སྐུལ་འདེད་གཏོང་བའི་རྐང་འཛིན་པ་ཡོང་དཀའ་བར་བཤད་ཡོད།  

༢༽ ཐག་གཅོད་ལེགས་པའི་བསམ་བློ་བ་། 

གོ་སྐབས་ནི་ནམ་ཡང་གྲ་སྒྲིག་ཡོད་པའི་མི་ལ་བདག་ཅེས་པ་བདེན་པར་མཐོང་ལ། ནང་བསམ་བློའི་སྟོབས་ཤུགས་ཅན་གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གསུངས་འདུག་སྟེ། “ང་དེར་ཡོང་ནས་ཁྱེད་ཚོ་ལ་གཏམ་བཤད་སྤེལ་དགོས་དོན་མེད། ང་རྒྱ་མཚོའི་ཕར་ཁ་བརྒལ་ནས་སློབ་གྲྭར་ལོག་དགོས །འོན་ཀྱང་། ཁྱེད་ཚོས་ང་ཚོའི་རྗེས་སུ་རེ་བ་བྱེད། །  ཁྱེད་ཚོའི་ཚིག་སྐམ་པོ་དག་གིས་ངའི་བྱིས་དུས་ཀྱི་རྨི་ལམ་གཏོར་སོང་། ཁྱེད་ཚོ་བློ་ཁོག་ལ་”ཞེས་སྡུག་སྐད་ཤོར་ཡོད་དེ། 

རང་གནས་སྲུང་དགོས་ཀྱང་གཞན་གནས་མི་སྲུང་བའི་ཆབ་སྲིད་པ་དང་། རང་སྲོག་གཅེས་ཀྱང་གཞན་སྲོག་མི་གཅེས་མཁན་གྱི་ཚོང་པ། འཕེལ་རྒྱས་འདོད་ཀྱང་ལག་ལེན་མེད་པའི་སྤྱི་ཚོགས། གསར་གཏོད་དགོས་ཀྱང་ཁྲིམས་ལུགས་མི་ཤེས་མཁན་གྱི་ཚན་རིག་པ་དག་གཅིག་རྗེས་གཉིས་མཐུད་ངང་ཁོར་ ཡུག་གཏོར་བཅོམ་བྱེད་དུ་ཡོང་དུས་ས་ཐོག་གི་འབུ་སྲིན་ཡིན་ཡང་བཟོད་དཀའ།   

ད་གཟོད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁ་ཕྱོགས་དང་ཚན་རིག་གི་འཕེལ་རྒྱས། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་གནས་སྟངས་ལ་ཚད་དང་མཚམས་མེད་པར་རང་སྣང་གང་ཤར་ཅན་ལ་འགྱུར་དུས། ས་ལོག་དང་ཆུ་ལོག  ནད་ལོག་སོགས་མང་བའི་དུས་རབས་ཞིག་གི་ཟུར་མགོ་ནས། གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ཀྱིས་རང་ཐག་རང་བཅད་ངང་ལམ་ཟུར་ལ་བསྡད་ནས་རང་ཉིད་གཅིག་པུས་ཞི་རྒོལ་བྱེད་པ་ནི་ཨ་ཆད་ཨུ་ཐུག་པ་ལས་དགའ་དྲགས་པ་ག་ལ་ཡིན།

༣༽ ཡིད་ཆེས་ཆེ་བའི་བསམ་བློ་བ།

ཡིད་ཆེས་ཡོད་ན་སྟོབས་ཤུགས་ཡོང་། གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ནི་རང་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་ལྷད་མེད་ཡོད་མཁན་ཞིག་རེད།  ཁ་ལ་ཉན་ཞིང་ཧུར་སེམས་ཆེ་བའི་སློབ་མ་ཞིག་ཀྱང་རེད། བྱིས་དུས་ནས་བཟུང་སྲོལ་རྒྱུན་རིག་གནས་ཀྱི་ཚུ་ཆད་དོ་སྙོམས་པའི་ཕ་མ་ཞིག་ཡོད་པས། མི་ཚེའི་ལམ་བུར་གོམ་པ་རེ་རེ་བཞིན་བརྟན་པོར་བསྐྱོད་དེ་སྤྱིར་བཏང་གི་ལས་གནས་ཐོག་སྤྱིར་བཏང་མིན་པའི་བྱས་རྗེས་འཇོག་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་ཡང་གཏོང་མཁན་ཞིག་བྱུང་བས། མོ་རང་ཉིད་ལ་སྟོབས་ཤུགས་ལྡན་པའི་ཡིད་ཆེས་ཡོད་དེ།  མོས་“ཁྱེད་ལ་ནམ་ཡང་ལག་ལེན་ཡོད་དགོས། དཀའ་ཁག་ཅན་རིགས་ལ་འབད་དགོས། གང་ལགས་ཞེ་ན། སེམས་ཤུགས་ཆག་པ་དེ་ནམ་ཡང་འདམ་ཁ་ཞིག་མིན།”ཅེས་པ་དང་། “དེ་རིང་ནས་འགོ་འཛུགས་དགོས། དེ་རིང་ནི་སང་ཉིན་འགྲོ་སའི་ལམ་ཡིན། ཁྱེད་དགའ་ན་འདྲ། མ་དགའ་ན་འདྲ། གོ་ལ་ནི་འགྱུར་བ་ཅན་རེད།”ཅེས་བཤད་ཡོད།

འགྱུར་ལྡོག་གི་མེ་ལྕེ་འབར་བའི་དུས་རབས་འདིར། རང་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་དང་འབད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱི་དོན་བསྒྲུབས་ན། ཡང་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྟ་བ་དང་། འགན་འཁུར་ཀྱི་ལྟ་བ། རིན་ཐང་གི་ལྟ་བ། མི་ཚེའི་ལྟ་བ། ལས་ཀ་འདེམས་པའི་འདུ་ཤེས་བཅས་ཡོང་ཐུབ།ཡིད་ཆེས་ནི་ཚེ་གང་གི་ཁ་ཕྱོགས་གཏན་འཁེལ་བྱེད་པའི་བསམ་བློའི་འདུ་ཤེས་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པ་གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ཀྱི་དཀའ་སྤྱད་ཀྱི་རྔུལ་ཆུ་གྲངས་མེད་ཟགས་པའི་འབྲས་བུ་ལས་མངོན་ཐུབ་པ་སྨོས་མི་དགོས།

ད་དུང་དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་མི་རྣམས་དཔལ་འབྱོར་གྱི་བྲན་གཡོག་ཏུ་གྱུར་ནས། དཔལ་འབྱོར་གྱི་མཁོ་སྒྲུབ་ཅི་ཙམ་བཟང་ན་དེའི་ཚད་ཀྱིས་སེམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་དངངས་སྐྲག་མང་བ་དང་།ཚན་རྩལ་རིག་པ་ཅི་ཙམ་གྱིས་ཡར་རྒྱས་འགྲོ་བ་དེའི་ཚད་ཀྱིས་ནད་རིགས་དང་། དམག་འཁྲུག། འཐབ་འཛིང་མང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་ཕྱི་དངོས་པོའི་འཕེལ་རྒྱས་དང་ནང་བསམ་བློ་དོ་མ་སྙོམས་པའི་ཁོར་ཡུག་ལ་ཕན་མེད་གནོད་སྐྱོན་བྱུང་བ་མོ་ལ་བློ་ཕམ་དང་ང་ཚོ་ཚང་མས་བསམ་བློ་ནན་པོ་གཏང་དགོས་པ་བརྗོད་ཡོད། 

༤༽ དྲང་བདེན་ཆེ་བའི་བསམ་བློ་བ།

དྲང་བདེན་མེད་ན་རེ་བ་དང་རྨི་ལམ་མེད། གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ཀྱིས་“དྲང་བདེན་དང་གཅིག་སྒྲིལ་ཡོད་ན། ང་ཚོ་ནམ་ཡང་ཉམས་མི་སྲིད།”ཅེས་བཤད་དེ། རང་གཞན་སུ་ཡིན་ཡང་བྱ་གཞག་ཚང་མ་ངོ་ལྐོག་མེད་པར་ཕྱི་གསལ་ནང་གསལ་དང་། བདེན་པ་བདེན་ཐུབ། དྲང་པོ་དྲང་གཞག་ངང་ལེགས་འགྲུབ་ཐུབ་ན། ང་ཚོ་ཉམས་པ་མེད་པའི་གོ་འདིར་གནས་ཐུབ་པ་དང་། དེ་ལ་བརྟེན་ནས། སུ་ལ་ཡང་ཡིད་ཆེས་སྟེར་ཐུབ་པ་ཡིན། ཡིད་ཆེས་ནི་འགྲོགས་འདྲིས་ཀྱི་གཞི་རྟེན་ཡིན། མོ་རང་ཉིད་ཀྱི་བསམ་བློ་དང་ལྟ་བ་ནི་ནམ་ཡང་དྲན་བདེན་མཆོག་ཏུ་བཀུར་མཁན་ཞིག་ཡིན། 

རྒྱུ་མཚན། མོའི་གཏམ་བཤད་ཞིག་གི་ནང་དུ། སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་དང་དུས་རབས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་གཞིར་བཟུང་ནས་ང་ཚོའི་མི་རབས་གཞོན་པ་དག་ལ་རང་ཁྱིམ་དྲོ་མོ་ཞིག་དགོས་ལ། གནའ་དེང་གང་གི་སྐབས་ཡིན་ཡང་རུང་སྟེ། དུས་རབས་སོ་སོ་དང་སྤྱི་ཚོགས་སོ་སོའི་དོན་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དག་བཤད་དགོས་པའི་འགན་ཞིག་དང་།  དུས་རབས་དེ་དག་ཏུ་འཚོ་ཞིང་སྤྱི་ཚོགས་དེ་དག་ཏུ་གནས་པའི་མི་རབས་གཞོན་པ་དག་གི་ཉིན་རེའི་འཚོ་བ་དང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་གྱི་ངོས་ནས་བལྟས་ཀྱང་དྲང་བདེན་ནི་ཕུགས་བསམ་མངོན་འགྱུར་ཡོང་བའི་ཐབས་ཤིག་ལ་ངོས་འཛིན་གནང་ཡོད།  

དེའི་ཕྱིར། མོ་ནི་དྲང་བདེན་དང་ལས་འབྲས་སྲུང་བའི་བུད་མེད་ཁྱད་འཕགས་ཞིག་ཡིན་ལ། སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་དང་དུས་རབས་ཀྱི་དགོངས་པ་གཞིར་བཟུང་ནས་ཞུམ་མེད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་དང་། བཅོས་མིན་གྱི་ལྷག་བསམ་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་མངོན་སུམ་རྩོད་མེད་དོ། 

ས་བཅད་གསུམ་པ།  གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ཀྱི་རེ་བ་དང་རྨི་ལམ།

ཕུགས་བསམ་ལྡན་པའི་སྐྱེ་བོ་ཞིག་གིས་རང་གི་རེ་བ་དང་རྨི་ལམ་མངོན་འགྱུར་ཡོང་ཆེད་དཀའ་ངལ་ཁྱད་དུ་བསད་དེ་འབད་བརྩོད་བྱས་ན་མཚོ་ནང་དུ་རྡོ་འཕངས་པ་བཞིན་ག་ལ་ཡིན། ལོ་རྒྱུས་ཐོག་ལ་སུབ་དཀའ་བའི་གྲུབ་འབྲས་དང་མི་མང་གི་གདེང་འཇོག་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ཀྱི་མི་ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ཁྲོད་ནས་རྟོགས་ཐུབ། 

མོའི་ནང་བསམ་བློའི་རང་དབང་དང་སྙིང་སྟོབས། ཡིད་ཆེས། དྲང་བདེན་སོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་གོ་ལ་སྤྱི་ཡིས་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་མ་ཟད། མོ་ཡི་ཉམས་པ་མེད་པའི་འབད་པ་དང་སྤོབས་པ་ལ་དེ་བས་གུས་བཀུར་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ཞུ་བཞིན་ཡོད། 

འོ་ན་མོ་ལ་རེ་བ་དང་རྨི་ལམ་གང་ཡོད་དམ། གནད་དོན་གང་ལ་མོའི་དེང་རབས་སྤྱི་ཚོགས་སུ་འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མ་འདངས་བ་དང་ཉེན་ཁ་མཐོང་ངམ། ཁོ་མོས་གོང་གི་གཏམ་བཤད་དག་ལ་དཔྱད་ན་གཙོ་བོ་རིམ་པ་བཞི་ཙམ་ཐོག་ལ་འབད་པ་གནང་བར་མཐོང་ཏེ། 

• དང་པོ། ཁོར་ཡུག་སློབ་གསོ་དང་དེའི་ཁ་ཕྱོགས་ལ་འཕེལ་རྒྱས་ཡོང་ཐབས།
• གཉིས་པ་ནི། མི་རབས་རྒན་པའི་ཀུན་སྤྱོད་ཁྲོད་ཀྱི་ལག་ལེན་མེད་པའི་སྟོང་ཆ་སྐོང་ཐབས། 
• གསུམ་པ་ནི། ཚན་རིག་པ་དང་ཚོང་དཔོན་དག་གི་ལུས་ཀྱི་འགྲོ་འདུག་སྤྱོད་གསུམ་བག་ཡོད་དང་དྲན་ཤེས་བསྟེན་པའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་ཐབས།
•  བཞི་བ་ནི། མི་སྒེར་སོ་སོ་ནས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཉི་མ་ལྟ་བུའི་ཕན་པའི་ལས་ཅི་ནུས་བསྒྲུབ་ཐབས་བཅས་སོ།

རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་མོས་ང་ཚོ་ལ་རེ་བ་དང་རྨི་ལམ་དེ་འདྲ་ཞིག་བཅོལ་བཞིན་ཡོད་དམ། བསམ་བློ་དང་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱི་ཕོངས་བའི་དུས་རབས་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་བ་དང་གཅིག གཉིས་ནས་ཕྱི་སྣོད་འཇིག་རྟེན་ཀྱི་ཁམས་འདིར་རི་རབ་ཁང་ཁྱིམ་དང་། གླིང་དང་གླིང་ཕྲན་རྩི་ཤིང་ནགས་ཚལ། སྤང་ལྗོངས་དང་རྩྭ་ཐང་ཆུ་ཀླུང་། མཚོ་དང་མཚེའུ་སོགས་ཉིན་རེ་བཞིན་སྐམ་འགྲོ་བ་དང་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཉེན་ཁའི་ཆེད་དུ་རེད་ལ། 

ད་དུང་། སྐམ་སར་གནས་པའི་རི་དྭགས་དང་གཅན་གཟན། འདབ་ཆགས། འབུ་སྲིན་གྱི་རིགས་ཇེ་ཉུང་དང་། མཚོ་དང་མཚེའུ་ལ་གནས་པའི་ཉ་དང་ཆུ་སྲིན། རུས་སྦལ་སོགས་ཀྱི་ཚེ་སྲོག་ལ་བདག་སྐྱོང་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ནན་ཏན་མ་གནང་ན་འགྲོ་བ་མིའི་བདེ་ཐང་དང་འཕྲོད་བསྟེན་ལ་ཉམས་རྒུད་འབྱུང་ཉེ་བས། གྲི་ཏྭ་ཐན་བྷརྒ་ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོ་ལ་རེ་བ་སྟོང་གི་འབོད་བརྡ་བསྒྲགས་པས། བདེ་སྡུག་གི་ཚོར་བ་མྱོང་མཁན་གྱི་མི་ཞིག་ཡིན་ན་མ་བརྗེད་ཨང་། 

ངས་འདི་ལྟར་ཉིན་འགའི་རིང་ལ་མོའི་ལོ་རྒྱུས་དང་གཏམ་བཤད་དག་ལ་རྒྱུས་མངའ་ཆེར་ལོན་ཐུབ་མེད་པས་ང་ལ་ཆེན་པོ་ཆེན་པོ་ཞིག་གླེང་བའི་སྤོབས་པ་མེད། འོན་ཏེ། ངས་མོའི་སྙིང་སྟོབས་ལ་ཡི་རངས་དང་དུས་བཟང་གི་ཉིན་ཞིག་བྱུང་ན། མོ་ལ་འཚིག་ཇ་ཕོར་བ་གང་བླུགས་ནས་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ་ན་འདོད་ཡོད། ཀློག་པ་པོ་ཁྱེད་ལ་ཡང་བཀའ་དྲིན་ཆེ་ཞུ། 

ལྗང་མདོག་གི་སངས་རྒྱས་ཀརྨ་པ་གླེང་བ།

by སྐྱེ་ཁམས་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པ། | Nov 5, 2021 | ༢༠༢༡ ལོའི་ཁོར་ཡུག་རྩོམ་རིག་འགྲན་སྡུར།

ལྗང་མདོག་གི་སངས་རྒྱས་ཀརྨ་པ་གླེང་བ།

རྩོམ་པ་པོ་དེད་དཔོན།

༡ རྩོམ་ཡིག་གི་ཁ་བྱང་ལ་གསལ་བཤད་དང་འབྲེལ་ཏེ་གླེང་བསླང་བ།

ཀརྨ་པ་སྐུ་ཕྲེང་བཅུ་བདུན་པ་ཨོ་རྒྱན་འཕྲིན་ལས་རྡོ་རྗེ་མཆོག་ལ་ལྗང་མདོག་གི་སངས་རྒྱས་སམ་ཁོར་སྲུང་སངས་རྒྱས་ཞེས་པའི་མཚན་དེ་འདྲ་ཞིག་ཞུ་དོན་ནི། སྙན་ངག་རབ་བཏགས་ཀྱི་རྒྱན་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་མཚན་དེ་འདྲ་ཞིག་བཏགས་པ་མིན་ཞིང་། ཚད་ལས་བརྒལ་བའི་བསྟོད་པ་དེ་བས་ཀྱང་མིན། དེ་ནི་བོད་ཀྱི་གཏམ་དཔེར། [ 1 ] “བུ་ཕ་ཡིས་མི་བསྟོད་དགྲ་ཡིས་བསྟོད། བུ་མོ་མ་ཡིས་མི་བསྟོད་གནས་ཀྱིས་བསྟོད།”  ཅེས་པ་ལྟར་ཨ་རིའི་པཱི་རན་སི་ཏྲོན་གཙུག་ལག་སློབ་གཉེར་ཁང་(Princeton University)གི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་མི་ཚེ་དང་ལྷ་ཁང་གི་གཙོ་འཛིན་གྱི་ལས་རོགས་ཟུར་པ་དང་།  གཞོན་སྐྱེས་ཆོས་ལུགས་བསྟི་གནས་ཁང་(Interfaith Youth Core)གི་མང་ཚོགས་བདེ་དོན་དང་གསར་གཏོད་ཚན་པའི་ལམ་སྟོན་པ་རྒན་པ། རྩོམ་པ་པོ་དང་རྩོམ་སྒྲིག་པ་པཱོལ་བྷ་རན་ཌ་ཡེས་རོ་ཤན་བྷུ་ཤཱུ་(Paul Brandeis Raushenbush) ཞེས་པས་བྲིས་པའི་[ 2 ] ཀརྨ་པ། ཁོང་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་རྗེས་མ་དེ་རེད་དམ། ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ནང་དུ། “ཁོང་གིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་དོ་སྣང་ཤུགས་ཆེན་ཡོད་པ་དེ་ལས་ལྷག་པ་ཞིག་གཞན་གང་གིས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ཁོང་གི་ཁྱད་ཆོས་དེ་གསལ་པོ་སྟོན་ཐུབ་མེད། ནེའུ་ཡོག་ཏུ་བོད་མི་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་ལྷག་འཛོམས་པ་དེར་ཁོང་གིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གནད་དོན་ལས་འཕྲོས་ཏེ་གསུང་བཤད་གནང་སྐབས་དེར་ཡོད་ཀྱི་མི་ཐམས་ཅད་ཧོན་འཐོར་དགོས་པ་བྱུང་ཡོད་ཅིང་། འགའ་ཤས་ཀྱིས་ཁོང་ལ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་སངས་རྒྱས་[Green Buddha]ཞེས་མཚན་འདོགས་ཀྱང་བྱས་ཡོད། ༢༠༠༩ ལོར་རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པས་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་གྲྭ་བཙུན་རྣམས་ཀྱིས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཚུལ་ཐད་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་གཉིས་སྐོང་ཚོགས་བྱས་ཤིང་། དེའི་གྲུབ་འབྲས་སུ་གྲྭ་བཙུན་གྱི་དགོན་སྡེ་བཞི་བཅུ་ལྷག་གིས་ཤིང་སྣ་འདེབས་འཛུགས། རི་དྭགས་སྲུང་སྐྱོབ། འཐུང་ཆུ་བསྲི་ཚགས། ཆུད་ཟོས་དོ་དམ། བསྐྱར་གསོའི་ཐོན་ཁུངས་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་རྫས་རྣམས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་བ་སོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པའི་གཏན་འབེབས་བྱུང་ཡོད།” ཅེས་བྲིས་ཡོད། དེ་ལྟར་སྔོན་ཐོན་རྒྱལ་ཁབ་ནང་དུ་གནས་སྡོད་བྱེད་པའི་མང་ཚོགས་རང་བཞིན་གྱིས་ངོས་འཛིན་གནང་ཕྱོགས་དང་། ཕྱི་གླིང་བའི་མཁས་དབང་དེ་ཡིས་ཆེ་བསྟོད་འབུལ་ཚུལ་གང་ལ་བསམ་ནའང་ཀརྨ་པ་མཆོག་ལ་མཚན་དེ་འདྲ་ཞིག་ཞུས་ནའང་མ་འགྲིག་པ་མི་འདུག་སྙམ།

ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་དབུ་བཞུགས།

(རྩོམ་ཁུངས་ཟུར་མཆན)
[ 1 ]གཏམ་དཔེ་སྣ་ཚོགས། སྡེ་དགེ་དྲ་བ། སྤེལ་དུས། ༢༠༡༣། ༡ །༢༣  
[2 ] Rev. Paul Brandeis Raushenbush The Karmapa: Tibetan Buddhism’s Next Great Leader?  Huffington Post ཧུ་ཕྷིང་ཏྲོན་གསར་ཤོག་ཏུ་ ༢༠༡༡། ༧ ། ༣༠ ཉིན་བཀོད། རྩིས་ཆེ་ལེགས་མཐོང་གིས་དབྱིན་ཡིག་ལས་བསྒྱུར། ཀརྨ་པ། ཁོང་ནི་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་གྱི་དབུ་ཁྲིད་རྗེས་མ་དེ་རེད་དམ། (འབྲས་ལྗོངས་རུམ་བཏེག་དགོན་ ) KARMA SHRI NAINDA INSTITUTE  ཀུན་དགའི་སྐྱེད་ཚལ་དུས་དེབ། འདོན་ཐེངས་ ༦ པ། པར་དུས། ༢༠༡༢ ཤོག་གྲངས་ ༢༥ ནས་ ༢༧ བར།

༢ ཁོར་སྲུང་སངས་རྒྱས་ཀརྨ་པའི་ངོ་སྤྲོད་ཟུར་ཙམ་བརྗོད་པ།

གཏེར་སྒར་དགོན་དུ་འཚོགས་པའི་ཁོར་ཡུག་ཚོགས་ཆེན་སྐབས་༨་པའི་སྟེང་གསུངས་བཤང་གནང་བཞིན་པ། པར་ཁུངས་ kagyuoffice.org

རྒྱལ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་གཟེངས་རྟགས་འདྲ་མིན་ཐོབ་མཁན་བོད་ཀྱི་བུད་མེད་རྩོམ་པ་པོ་གྲགས་ཅན་ཚེ་རིང་འོད་ཟེར་གྱིས་བྲིས་པའི་[ 1 ] རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་བོད་ནང་བཞུགས་དུས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད། ཅེས་པ་རུ་གསལ་བ་ལྟར་ན། ཁོང་“སྤྱི་ལོ་ ༡༩༨༥ ལོར་བོད་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འབྲོག་ཁྱིམ་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཏུ་སྐུ་འཁྲུངས་ཤིང་། དེའི་རྗེས་སུ་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་སྐུ་ཕྲེང་གོང་མའི་ཞལ་ཆེམས་བཞིན་འཚོལ་རྙེད་གནང་ཡོད་ལ། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༩༢ ལོར་ལྷ་སའི་ཉེ་འཁྲིས་ཀྱི་མཚུར་ཕུ་དགོན་པར་ཁྲི་འདོན་མཛད་སྒོ་རྒྱ་ཆེན་གནང་ཡོད།” ཅེས་བྲིས་ཡོད། ༡༩༩༩ ལོའི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་ ༢༨ ཉིན་གདན་ས་མཚུར་ཕུ་ནས་ཞབས་བཏེགས་ཏེ། ཉིན་བརྒྱད་དང་མཚན་བརྒྱད་དེ་སྤྱི་ལེ་ཆིག་སྟོང་དྲུག་བརྒྱ་ལྷག་གི་འགྲུལ་བཞུད་རིང་མོའི་རི་ལུང་བརྒལ་ནས་རིམ་བཞིན་བལ་ཡུལ་བརྒྱུད་མཐར་བདེ་བླག་ངང་རྒྱ་གར་དྷ་རམ་ས་ལ་རུ་ ༢༠༠༠ ལོའི་ཟླ་ ༡ ཚེས་ ༥ ཉིན་ཕེབས་འབྱོར་བྱུང་སྟེ། འཕགས་མཆོག་ཕྱག་ན་པད་མོ་འཇིག་རྟེན་མི་ཡི་གཟུགས་སུ་བྱོན་པ་གང་དང་མཇལ་འཛོམས་བྱུང་ནས་མགོན་པོ་གང་གིས་དགྱེས་ཚོར་ཆེན་པོས་གསུང་གླེང་དང་ཆེ་མཐོང་དཔག་མེད་གནང་བ་དང་།  བོད་གཞུང་དམངས་གཉིས་ནས་ཆེ་མཐོང་དང་གུས་བཀུར་བླ་ན་མེད་པ་ཞུས། [ 2 ] བྷི་བྷི་སིས་ BBC གཙོས་པའི་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་འཛམ་གླིང་གསར་ལམ་ཆེ་ཁག་ནས་ཀརྨ་པའི་རྣམ་ཐར་ཁྱབ་བསྒྲགས་བྱེད་པ་སོགས་ཀརྨ་པའི་མཚན་སྙན་གླིང་བཞིར་ཁྱབ་པར་གྱུར། དེ་ལྟར་སྙན་གྲགས་ཆེ་བའི་ཁོར་སྲུང་བ་ཁོང་ལ་སྐྱེས་དངོས་སྲོག་ཆགས་ལ་བརྩེ་སེམས་ཆུང་ནས་ཡོད་པ་མངོན་ཏེ། ཁོང་ཆུང་དུས་ཀྱི་དངོས་བྲིས་གློག་བརྙན་ཞིག་ཏུ་ཡབ་ཀྱིས་རྣམ་ཐར་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་ལས། འབྲོག་པ་ཁག་གིས་སེམས་ཅན་ནོར་ལུག་བཤས་ལ་ཕབ་སྐབས་བྱིས་པ་གཞན་དག་གིས་རྩེད་མོ་ལ་རོལ་ཡང་། དམ་པ་ཁོང་ནི་རྒྱའི་ཤན་པས་སེམས་ཅན་གསོད་སྐབས་སེམས་ཅན་གསོད་པ་མི་མཐོང་སར་ཁོང་སྐུང་དགོས་པ་ལས་མཐོང་ན་བཤུམ་ནས་ས་ལ་འགྲིལ་བ་སོགས་མཛད་དེ་མ་བཅོས་ཤུགས་འབྱུང་གི་བྱམས་སྙིང་རྗེ་མངའ་ཚུལ་བཤད་ཡོད། དེ་བཞིན་སྤྱི་ལོ་༢༠༡༥ ཟླ་ ༣ པའི་ཚེས་ ༢༦ ཉིན་ཨ་རིའི་གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་ ཧཱ་ཝར་ཌི་ ( Harvard ) ནང་དུ་རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་གདན་འདྲེན་ཞུས་པ་བཞིན་ཕེབས་ཏེ་ ( དུས་རབས་ཉེར་གཅིག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཚོ་གནས་ཀྱི་འགན་ཁུར་)ཞེས་པའི་བརྗོད་གཞི་ཐད་བཀའ་སློབ་གནང་སྐབས་ཀྱང་། འབྲོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གསོད་དུས། [ 3 ]  “སེམས་ལ་མི་བཟོད་པའི་ཚོར་བ་ཤུགས་དྲག་པོ་ཞིག་འབྱུང་ལ་སྙིང་རྗེ་ཞེས་བརྗོད་ན་མི་འགྲིག་གམ། སྙིང་རྗེ་ཞེས་པ་རྒྱུན་གཏན་ནང་པས་འཆད་བཞིན་པའི་སྙིང་རྗེ་མཚན་ཉིད་དུ་མ་ལྡན་པའི་སྙིང་རྗེ་ཡིན་མིན་ཆ་མ་རྟོགས། ཡིན་ཡང་སེམས་ནས་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པ་མི་བཟོད་པའི་སྙིང་བརྩེ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་འབྱུང་བཞིན་མཆིས།” ཞེས་ཡབ་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་གནང་བ་བཞིན་གསུངས་ཡོད། ཁོང་ལ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཐུགས་འདུན་ ༢༠༠༥ ལོར་དགུང་ལོ་ཉི་ཤུ་བཞེས་སྐབས་ནས་འཁྲུངས་ཡོད་པ་མངོན་ཏེ། ལོ་དེར་ [ 4 ] ཨེ་མ་འཛམ་གླིང་། ཞེས་པའི་སྙན་ཚིག་བྲིས་མཛད་དེ། ས་སྒང་འདི་ཉིད་“ང་ཚོའི་ཕ་ཁྱིམ་ཞིག་སྟེ། ང་ཚོས་ནམ་ཡང་གཅེས་ཤིང་ཕངས།” ཞེས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་ཐུགས་འདུན་ཡོད་པ་བསྟན་ཡོད། ༢༠༡༠ ། ༡༠ ། ༨ བཀའ་བརྒྱུད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པའི་སྐབས་གསུངས་པའི་བཀའ་སློབ་ལས། [ 5 ]  “གལ་སྲིད་ང་རང་ཉིད་ལ་མངོན་ཤེས་དང་རྫུ་འཕྲུལ་སོགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཞིག་ཡོད་ན། ང་རང་གི་གཟུགས་ཕུང་རྣམ་ཤེས་དང་བཅས་པ་འདི་འཛམ་གླིང་སའི་གོ་ལ་འདི་ཉིད་སྲུང་བར་བྱེད་པའི་བླ་བྲེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་པའི་ཚོར་བ་ཞིག་དུས་རྒྱུན་དུ་ཡོང་བསྡད་ཡོད།” ཅེས་ཟླུམ་གཟུགས་གོ་ལ་འདི་ཉིད་ལ་ཀུན་ཁྱབ་ཀྱི་ཐུགས་ཁུར་ཇི་ལྟར་གནང་ཚུལ་གསལ་པོར་གསུངས་ཡོད།

[ 1 ] འོད་ཟེར་གྱིས་རྒྱ་ཡིག་ཏུ་བརྩམས་པ། ལྕགས་མོ་འཚོས་བསྒྱུར། རྒྱལ་བ་ཀརྨ་པ་བོད་ནང་བཞུགས་དུས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད། ཀུན་དགའི་སྐྱེད་ཚལ་དུས་དེབ། འདོན་ཐེངས་ ༦ པ། པར་དུས་ ༢༠༡༢ ཤོག་གྲངས་ ༩ པར་གསལ།
[ 2 ] BBC News : Tibetan Lama flees to India Friday, 7 January, 2000, 13:50 GMT  
[ 3 ] མཚུར་སྒར་བླ་བྲང་དཔལ་ ༸ རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པའི་སྤྱི་ལས་ཁང་གི་འཛིན་སྐྱོང་ཁོངས་གཏོགས་བོད་ཡིག་རྩོམ་སྒྲིག་སྡེ་ཚན་ནས་ཀརྨ་པའི་མཛད་འཕྲིན་འཁོད་པའི་བོད་ཡིག་དུས་དེབ། ལས་བྱང་། འདོན་ཐེངས་ ༡༡། པར་དུས་ ༢༠༡༥  ཤོག་གྲངས་ ༥༨
[ 4 ] ལས་བྱང་། འདོན་ཐེངས་དང་པོ། པར་དུས་ ༢༠༡༠  ཤོག་གྲངས་༡༩
[ 5 ] ལས་བྱང་། འདོན་ཐེངས་དང་པོ། ཤོག་གྲངས་༡༨

༣  ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་དུ་ཕྱག་ལས་གང་གནང་དང་གྲུབ་འབྲས་ཇི་བྱུང་སྐོར།

[ 1 ] ༢༠༠༧ ལོའི་བཀའ་བརྒྱུད་སྨོན་ལམ་ཐེངས་ཉེར་ལྔ་བའི་ལས་རིམ་ནང་དུ་༸རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་མང་ཚོགས་ཞབས་ཞུ་བཅས་ཀྱི་ལས་རིམ་བཅུག་སྟེ། བཀའ་བརྒྱུད་སྨོན་ལམ་ཐེངས་ ༢༥ པར་ཕེབས་པའི་དགོན་པ་སོ་སོས་ཤིང་སྡོང་ཆིག་སྟོང་རེ་འདེབས་འཛུགས་ཐུབ་པར་རེ་སྐུལ་གནང་བ་བཞིན་དགོན་པ་འགའ་རེས་ཤིང་སྡོང་ཉིས་སྟོང་ལ་ཉེ་བ་འདེབས་འཛུགས་གནང་ཡོད། གཞན་ཡང་ཆོས་ཚོགས་འདྲ་མིན་གཙོས་པའི་དད་ལྡན་རྗེས་འབྲང་པ་རྣམས་གནས་ཡུལ་རྒྱལ་ཁབ་གང་དུ་ཡོད་ནའང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་གང་ཐུབ་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་གནང་སྟེ། ལག་ལེན་དངོས་ཀྱི་ཐོག་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་ཀྱི་ཕན་བདེའི་གཞིར་འགྱུར་བའི་ཆེད་དུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གོམ་སྟབས་སྤོ་བར་མཛད།  ༢༠༠༨ ལོར་བོད་དང་ཧི་མ་ལ་ཡའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་ཐབས་དང་འབྲེལ་ཏེ་འཚོ་བ་རྒྱས་སྤྲོས་སྤོང་ཐབས་དང་།  ནགས་ཚལ་དང་རི་དྭགས་སྲུང་སྐྱོབ། འཐུང་ཆུ་བསྲི་ཚགས་དང་གད་སྙིགས་དོ་དམ། ཁོར་ཡུག་སྨན་སྣ་དང་ལུད་བཟོ་ཐབས་གཙོས་པའི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འབྲེལ་བའི་ལམ་སྟོན་གྱི་དེབ་ཅིག་སྐད་ཡིག་གསུམ་གྱི་ནང་ལ་རྩོམ་སྒྱུར་གནང་ནས་བཀའ་བརྒྱུད་པའི་ཆོས་ཚོགས་དང་དགོན་སྡེ་མང་ཚོགས་གཙོས་སློབ་ཚོགས་ཡོངས་ལ་འགྲེམ་སྤེལ་གནང་ཡོད།  ༢༠༠༩  ཟླ་ ༣ པའི་ནང་ལ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་དང་པོ་དེ་ཝཱ་རཱ་ཎ་སི་ལ་ཉིན་ལྔ་ལ་ཚོགས་ཤིང་། བོད་དང་ཧི་མ་ལ་ཡི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་གལ་གནད་དང་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཐབས་ཇུས་སྐོར་ལ་གྲོས་བསྡུར་གནང་སྟེ། [ 2 ] ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་ཕན་པའི་ཐབས་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད། ཅེས་པ་གཏན་འབེབས་གནང་ནས་སྐད་ཡིག་དུ་མའི་ནང་དུ་འགྲེམ་སྤེལ་གནང་།  [ 3 ] ༢༠༠༩ ཟླ་ ༡༠ ཚེས་༣ ནས་༨ བར་ཉིན་དྲུག་རིང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་ཐེངས་གཉིས་པ་འཚོགས་པ་དང་། རྒྱ་བལ་འབྲུག་གསུམ་གྱི་བཀའ་བརྒྱུད་དགོན་ཁག་རྣམས་དང་རྒྱ་གར་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པའི་སྐུ་ཚབ་དང་། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཆེད་མཁས་པ་བཅས་སྐུ་ཚབ་འཐུས་མི་བརྒྱ་ལ་ཉེ་བ་ཚོགས་ཞུགས་གནང་ཡོད།

ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་དེབ་ལ་གཟིགས་པ། པར་ཁུངས་ kagyuoffice.org

ཚོགས་འདུ་དེའི་ཐོག་ནང་ཆོས་དང་འབྲེལ་བའི་ནགས་ཚལ་འདེབས་འཛུགས་དང་། ཆུ་གསོག་འཇོག རི་དྭགས་སྲུང་སྐྱོབ། གད་སྙིགས་དོ་དམ། ཉི་འོད་ནུས་ཁུངས་བཅས་ཀྱི་སྐོར་ལ་ཉམས་མྱོང་སྤེལ་རེས་དང་སྦྱོང་བརྡར་ཚོད་ལྟ་གནང་བ་དང་། རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་དབུ་མཛད་དེ་རྒྱ་བལ་འབྲུག་ཁུལ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་དགོན་སྡེ་དང་མང་ཚོགས་བཅས་ལས་གྲུབ་པའི་(རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པ།) ཞེས་པ་གསར་འཛུགས་གནང་ཡོད།  [ 4 ] སྤྱི་ལོ་༢༠༠༩ ཟླ་༡༢ ཚེས་༣༠ ཉིན་རྡོར་གདན་གྷ་ཡ་གནམ་ཐང་དུ་ ༸རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་མཆོག་ནས་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་ལྗོན་པ་འདེབས་འཛུགས་བསྐྱངས་ཏེ། ཤིང་སྣ་འདེབས་འཛུགས་གནང་ཡུལ་རྡོ་བྱང་ཐོག་ཏུ་(སྤྲོས་མེད་དུ་གནས་ཏེ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དགོས། རང་རེའི་འབྱུང་འགྱུར་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་ཡིན་པས་སྙིང་རྗེའི་བསམ་པས་ཐབས་ཀྱིས་སྐྱོངས། ) ཞེས་ཁོང་གི་མཚན་དང་བཅས་རྡོ་བྱང་ཐོག་ཏུ་བཀོད་དེ་འགྲུལ་པ་ཀུན་ལ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལམ་སྟོན་སྩལ།  [ 5 ] སྤྱི་ལོ་༢༠༡༠ ཟླ་༡༢ ཚེས་༨ ཉིན་༸རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པས་རྡོར་གདན་མཆོད་རྟེན་ཉེ་འདབས་སུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འབྲེལ་བའི་ས་གནས་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱི་སླད་དུ་འཐུང་ཆུ་གཙང་མ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཕྱིར་ཆུ་དྭངས་སྙིགས་འབྱེད་པའི་ཆུ་མཛོད་ཀྱི་ཡོ་བྱད་གསར་འཛུགས་གནང་སྟེ། སྐྱེ་འགྲོ་རྣམས་འཐུང་ཆུ་གཙང་མ་ལོངས་སུ་སྤྱོད་ཐུབ་པའི་ཐུགས་སྨོན་རྡོ་བྱང་དུ་བཀོད།  [ 6 ] སྤྱི་ལོ་ ༢༠༡༡ ཟླ་༡༡ ནང་ལ་འཚོགས་པའི་ཆོས་རྒྱལ་མྱ་ངན་མེད་ཀྱི་ཚོགས་པས་གོ་སྒྲིག་འོག་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་སྤྱིའི་ནང་པའི་ལྷན་ཚོགས་སུ་སྐུ་མགྲོན་གཙོ་བོར་གདན་ཞུས་པ་བཞིན་ཕེབས་ཏེ། འགྲོ་བ་སྤྱིའི་འཕྲལ་ཡུན་བདེ་ཐབས་སུ་ལམ་སྟོན་བཀའ་སློབ་དོན་ཟབ་གནད་སྨིན་སྩལ། ཟླ་༡༡ ཚེས་༣༠ ཉིན་འཛམ་གླིང་ནང་པའི་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་མཇུག་སྡོམ་མཛད་སྒོ་རུ་བོད་ཀྱི་ཆེ་དགུ་བླ་ཆེན་རྣམས་དང་ལྷན་དུ་ལྗོན་ཤིང་འདེབས་འཛུགས་གནང་སྟེ། ལྗང་མདོག་གི་ཁོར་ཡུག་བཞེངས་ རྒྱུར་དྲན་སྐུལ་གནང་། [7 ] ༢༠༡༢། ༡༢། ༢༡ བཀའ་བརྒྱུད་སྨོན་ལམ་ཐེངས་༣༠ བའི་སྐབས་སུ་ཆོས་ཞུ་བ་སྐྱ་སེར་ཁྲི་ལ་ཉེ་བ་ལ་གད་སྙིགས་འདོར་སྣོད་སོ་སོའི་ནང་ལ་འདོར་བ་མ་གཏོགས། གད་སྙིགས་གང་བྱུང་སྐྱུར་ན་མི་འགྲིག་པའི་ཚུལ་གྱི་བཀའ་སློབ་ནན་མོར་ཕེབས་པས། དེའི་ཤུགས་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱོགས་མེད་ཀྱི་སློབ་ཚོགས་ཡོངས་ལ་གད་སྙིགས་གཙང་སེལ་དང་དོ་དམ་བྱེད་རྒྱུར་ནུས་པ་ངེས་ཅན་ཐོན་ཡོད། [ 8 ] ༢༠༡༣། ༥ ། ༣༡ ཉིན་རྒྱ་གར་གྱི་རྒྱལ་ས་གཙོས་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་ནང་པའི་ནཱ་ལནྡཱའི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱི་དད་ལྡན་ལྔ་བརྒྱ་བརྒལ་བ་མཇལ་བཅར་ཡོང་སྐབས་སུ། འཛམ་གླིང་ཧྲིལ་པོ་འདི་འགྲོ་བ་མིའི་བྱ་སྤྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྒྱུའི་ཉེན་ཁ་ཡོད་པས། རང་ཉིད་མི་ཡིན་པའི་འགན་ཁུར་གྱིས་བསམ་སྤྱོད་བཟང་ཕྱོགས་ལ་འགྱུར་བ་གཏོང་དགོས་པའི་བཀའ་སློབ་བསྩལ་ཏེ། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་རྒྱ་གར་ནང་པ་ཡོངས་ཀྱིས་འགན་ཁུར་དགོས་པའི་སྐུལ་མ་ཤུགས་ཆེར་གནང་ཡོད། [ 9 ] ༢༠༡༤། ༡། ༢༤ ཉིན་དུད་འགྲོའི་རིས་མེད་སྨན་བཅོས་སྡེ་ཚན་དབུ་འཛུགས་གནང་སྟེ། འབྲས་ལྗོངས་མངའ་སྡེ་གཞུང་གི་དུད་འགྲོའི་འཕྲོད་བསྟེན་ཚོགས་པ་དང་། ཧྥ་རན་སེའི་ (Brigitte Bardot Foundation) ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་གཉིས་དང་ཟུང་འབྲེལ་ཐོག་ནས་མཉམ་ལས་གནང་བཞིན་ཡོད། དཔེར་ན། [ 10 ]  ༢༠༡༥ ལོའི་ཟླ་ ༡༢ ཚེས་༢༠ ནས་༣༠ བར་ཏེ་ཉིན་༡༠ ཡི་རིང་ལ་དུད་འགྲོ་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་ལ་རིས་མེད་སྨན་བཅོས་གནང་ཡོད། དུད་འགྲོའི་སྨན་པ་དག་ཀྱང་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་གྱི་ཆེད་ལས་སྨན་པ་ཤ་སྟག་གདན་འདྲེན་ཞུ་བཞིན་ཡོད། མདོར་ན་༢༠༠༩ ནས་ད་ལྟའི་བར་དུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ཚོགས་འདུ་ཐེངས་བརྒྱད་ཙམ་ཚོགས་ཡོད་པ་དང་། ལོ་རེ་བཞིན་ཚོགས་ཞུགས་པ་ཡར་རྒྱས་སོང་སྟེ། [ 11 ] རྒྱ་གར་འཛམ་གླིང་རི་སྐྱེས་སྲོག་ཆགས་སྲུང་སྐྱོབ་ WWF India ཚོགས་པ་དང་། ཨ་རིའི་འཛམ་གླིང་རི་སྐྱེས་སྲུང་སྐྱོབ་ WWF USA ཚོགས་པའི་ཆེད་ལས་མི་སྣ་གཙོས་པའི་ཁོར་ཡུག་ཚན་པའི་ཆེད་ལས་བ་དུ་མ་ཀརྨ་པས་དབུ་ཁྲིད་པའི་ཁོར་ཡུག་ཚོགས་འདུ་ལ་མཉམ་ཞུགས་གནང་བ་དང་། ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཐད་དུ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་ཀྱི་དགོན་སྡེ་ ༥༥ ལྷག་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་ཁྱིམ་གཞིས་ལྟ་བུ་སའི་གོ་ལ་གཅེས་སྤྲས་ཀྱི་བྱ་འགུལ་གནང་ཞིང་། ཁོར་ཡུག་གཅེས་འཛིན་གྱི་འདུ་ཤེས་གོང་མཐོར་གཏོང་ཆེད་གསུང་རྩོམ་དང་བཀའ་སློབ་ཟབ་རྒྱས་གནང་། འགྲོ་བའི་བདེ་རིམ་ཇི་ལྟར་དགེ་བའི་སྐོར་གྱི་ལམ་སྟོན་ཏེ། སྙིང་རྗེའི་ནུས་པ། ཞེས་པའི་ཕྱག་དེབ་གསར་རྩོམ་གནང་བ་སོགས་ཀྱིས་འཛམ་གླིང་གི་ཁོར་ཡུག་ལས་འགུལ་བ་དང་དུད་འགྲོ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་མཁན་གྱི་ཚོགས་སྡེ་མང་པོས་རྒྱབ་སྐྱོར་དང་བསྔགས་བརྗོད་ཞུས་ཡོད། [ 12 ] དེར་མ་ཟད་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་།

སྒྱུ་རྩལ་སློབ་གསོ་སོགས་འཛམ་གླིང་མི་མང་ལ་སེམས་འགུལ་ཐེབས་པའི་ལས་དོན་དང་བྱ་གཞག་སྤེལ་མྱོང་བའི་རླབས་ཆེན་གྱི་སྐྱེས་བུ་དག་ལ་ཨ་རིའི་ཡེལ་ (Yale )གཙུག་ལག་སློབ་ཆེན་གྱིས་སྤྱི་ལོ་༡༩༣༦ ནས་ཆབ་བྷི་ཧྥི་ལོ་ཤིབ་པི་( Chubb Fellowship )ཞེས་པའི་མཚན་སྙན་ཅན་གྱི་གཟེངས་བསྟོད་ཕུལ་བའི་ལུགས་སྲོལ་ཡོད་པ་བཞིན། ༢༠༡༥ ཟླ་༤ ཚེས་༧ ཉིན་རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པ་མཆོག་ལ་སྙན་གྲགས་ཅན་གྱི་གཟེངས་རྟགས་དེ་ཕུལ་ཡོད། [ 13 ] ༢༠༢༠ ལོ་ནས་ཀརྨ་པས་དབུ་ཁྲིད་པའི་ཁོར་སྲུང་གི་ལས་དོན་གཞི་རྒྱ་ཆེ་རུ་ཕྱིན་ཏེ་བོད་ནང་ལོགས་ནས་ ༸ རྒྱལ་དབང་ཀརྨ་པའི་འཁྲུངས་སྐར་ཡང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་བྱ་འགུལ་ཁྲོད་ནས་བསུས་ཡོད་པ་དང་། ཀརྨ་པ་ལ་དད་འདུན་ཅན་གྱི་སྡེ་དགོན་གཉིས་ཀྱིས་ཀརྨ་པའི་འཁྲུངས་སྐར་ཉིན་ཤིང་ནགས་འདེབས་འཛུགས་དང་། ཉེ་འཁོར་གྱི་གད་སྙིགས་གཙང་སེལ་སོགས་གཞི་རྒྱ་རབ་ཏུ་ཆེ་བའི་སྐྱེས་ཁམས་སྲུང་སྐྱོབ་ཀྱི་ལས་འགུལ་སྤེལ་ཞིང་། ལས་འགུལ་འདིའི་ནང་དུ་བོད་ཕྱི་ནང་གཉིས་ནས་དགོན་པ་དང་ཚོགས་སྡེ་ཁག་མི་འདྲ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་ཞུགས་ཡོད་པ་དང་། དེ་དག་ལས་འགའ་རེས་རྒྱ་སྒོར་ཁྲི་ཚོ་མང་པོས་ཤིང་ནགས་གསར་འཛུགས་དང་། ཡུལ་ལུང་འགའ་རེ་ནས་ལྷ་སྡེ་མི་སྡེ་མཉམ་རུབ་ཀྱིས་ཉིན་གཅིག་ལ་ཤིང་སྡོང་སྟོང་ཕྲག་ལྷག་འདེབས་འཛུགས་གནང་མཁན་ཡང་ཡོད་འདུག ཁོར་སྲུང་ཐད་ཀྱི་མཛད་འཕྲིན་དེ་དག་ཆ་ཤས་ནང་གི་ཆ་ཤས་ཙམ་བརྗོད་པ་ལས་ཁོར་སྲུང་གི་མཛད་འཕྲིན་རྒྱ་ཆེ་གཏིང་ཟབ་རྣམས་ཚིག་ཉུང་ངུ་ལམ་ནས་བརྗོད་ཐུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གོང་བཀུར་དང་དད་འདུན་གྱིས་ཕྱོགས་འཐེན་བྱས་ཏེ་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པར་བདེན་པའི་མིག་གིས་བལྟས་ཏེ་གཟུ་བོའི་བློ་ཡིས་དཔྱད་ནས་གླེང་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་ནོ། །

[ 1 ] རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་ཚོགས་པ། ཡི་  www.khoryug.com དྲ་ངོས་སུ་གསལ།
[ 2 ] ཐུན་མོང་གི་འཇིག་རྟེན། ཞེས་པ་ཀརྨ་པས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྐོར་ལ་སྩལ་བའི་བཀའ་སློབ་ཕྱོགས་སྒྲིག་གི་དེབ། ཞུ་སྒྲིག་པ་ཞི་བའི་ལམ་འཚོལ། ༢༠༡༩ ལོར་བོད་ནས་དཔར་སྐྲུན་ཞུས།  ཤོག་ངོས་༡༡༡ ནས་༡༣༤ བར་ན་གསལ།
[ 3 ] https://tibettimes.net › 2009/10/03  
[ 4 ] ལས་བྱང་། འདོན་ཐེངས་༩ ། ༢༠༡༤། ༦ – ༢༠༡༤ ། ༡༡ ཤོག་གྲངས་ ༨  །
[ 5 ] ལས་བྱང་། འདོན་ཐེངས་༩ ། ༢༠༡༤། ༦ – ༢༠༡༤ ། ༡༡ ཤོག་གྲངས་ ༩
[ 6 ] ལས་བྱང་། འདོན་ཐེངས་ ༣ ། ༢༠༡༡། ༡༢། ཤོག་ངོས་༦༩  
[ 7 ]  ལས་བྱང་། འདོན་ཐེངས་༦། ༢༠༡༣ ། ཤོག་གྲངས་༣༠  
[ 8 ] ལས་བྱང་། འདོན་ཐེངས་༦། ༢༠༡༣  ཤོག་གྲངས་༡༠༡  
[ 9 ] ལས་བྱང་འདོན་ཐེངས་༨ པ། ༢༠༡༣། ༡༡ – ༢༠༡༤ ། ༦ ཤོག་ངོས་ ༩༤ ནས་ ༩༥ བར་གསལ།
[ 10 ] ལས་བྱང་འདོན་ཐེངས། ༡༣ ཤོག་ངོས། ༡༠༢ ནས་ ༡༠༣ བར་གསལ།
[ 11] ལས་བྱང་། འདོན་ཐེངས་༧། ༢༠༡༣ -༦- ༢༠༡༣། ༡༡ ཤོག་གྲངས་ ༡༡༦
[ 12 ] ལས་བྱང་། འདོན་ཐེངས། ༡༡། ༢༠༡༥། ༣ – ༢༠༡༥། ༤  ཤོག་གྲངས་ ༩༥  
[ 13 ] སེམས་བཟང་བདེ་སྐྱིད། (心善为乐)  དྲ་ལམ་ནས། 2020-06-28 དང་།  ༢༠༢༡། ༦ ། ༢༧ སོ་སོར་སྤེལ་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་གསལ།

ཕུལ་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་པ་ཨ་ཁུ་འབྲོག་པ་གླེང་བ།

by སྐྱེ་ཁམས་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པ། | Nov 4, 2021 | ༢༠༢༡ ལོའི་ཁོར་ཡུག་རྩོམ་རིག་འགྲན་སྡུར།

༄༅། །ཕུལ་བྱུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་པ་ཨ་ཁུ་འབྲོག་པ་གླེང་བ།                                

རྩོམ་པ་པོ་མཛོད་སྟག་འཇམ་དབྱངས།

[ནང་དོན་གནད་བསྡུས།] ཨ་ཁུ་འབྲོག་པ་ནི་སྐལ་བ་ཡ་ཐོག་ནས་དེ་རིང་གི་བར་དུ་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་དང་འབྲེལ་བའི་བསམ་བློ་བ་དང་། ལས་འགུལ་བ། ཚན་རིག་པ། རྩོམ་པ་པོ། གཏམ་བཤད་པ། དྲིལ་བསྒྲགས་པ། ཚོང་པ་སོགས་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་སྐོར་ལ་སྐྱེས་པ་ནས་མ་འཆི་བར་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་གྱི་འཛམ་གླིང་གི་སྐྱེས་བུ་གཅིག་པོ་དེ་ཡིན་ནོ།།

[བརྡ་ཆད་གཙོ་བོ།]   ཁོར་ཡུག  སྲུང་སྐྱོབ།  ཨ་ཁུ།  འབྲོག་པ།

སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་གཏམ།

ནང་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་ནས་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་དང༌། ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་བར་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་གྱི་འཚོ་གནས་དང་འབྲེལ་བ་དམ་པོ་ཡོད་པར་བརྗོད། དེ་ལ་ཨ་ཁུ་འབྲོག་པས་ཡིད་ཆེས་གཙང་མ་བྱེད་པ་མ་ཟད་དགའ་དད་སྤྲོ་གསུམ་གྱི་ངང་ནས་སྲུང་སྐྱོབ་དངོས་ཤུགས་བརྒྱུད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་ནི། སྔོན་གྱི་གསུང་རབ་དག་ཏུ་གསལ་བ་དང་། དེང་གི་ཚན་རིག་དང་ཧ་ཅང་མཐུན་པ་མ་ཟད། དེ་ནི་རླབས་ཆེན་གྱི་བསམ་བློ་དང་ཀུན་སྤྱོད་ཅིག་ཀྱང་རེད།

         ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་བྱུང་བ་ཡོད་པའི་བོད་ཀྱི་མཛེས་ཤིང་ལྟ་ན་སྡུག་པའི་ཁོར་ཡུག་འདི་ལ་འཇིག་རྟེན་མྱི་ཡིས་འདོད་རྔམས་ཀྱི་ཕྱག་རིང་བརྐྱངས་དང་རྐྱོང་བཞིན་པའི་སྐབས་འདི་ཡིན་རུང་། ཨ་ཁུ་འབྲོག་པའི་ཆོས་དད་དམ་རྨོངས་དད། ཡང་ན། ཡུལ་སྲོལ་ལམ་གོམས་གཤིས་གང་ཡིན་མིན་དང་། བཟང་ངན་གང་ཡིན་བཤད་རུང་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་ནི། མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་ཡིན་པ་དེ་རེད།  དེ་ཡང་རང་ཉིད་འབྲོག་ཕྲུག་ཅིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་འདིར་དམིགས་བསལ་གྱི་བཤད་འདོད་པ་ནི། ཨ་ཁུ་འབྲོག་པའི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ཁྲོད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱ་ཐབས་དེ་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི། ངག་རྒྱུན་དང་དངོས་མཐོང་གང་མང་ཞིག་དང་མཉམ་དུ་ཡར་འཚར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ནས་མགོ་བཟུང་ན་ལེགས་པར་སྙམ།

དང་པོ། ཨ་ཁུ་འབྲོག་པས་ཤིང་ནགས་རང་འདོད་ཀྱིས་གཅོད་གཏུབ་མི་བྱེད་པར་མོ་དང་རྩིས། སྐར་མ་ཡག་ཉིན་གཟའ་སྐར་འཕྲོད་ཉིན་གང་ལྟར་ཡང་རྣམ་རྟོག་མེད་པའི་ཆེད་དུ་སྐུ་རིམ་སོགས་གང་ལེགས་བྱས་ནས་ཀ་བ་དང་གདུང་མ་འགའ་རེ་ལེན་པ་ལས། གང་འདོད་བག་མེད་ལོངས་སྤྱོད་མི་བྱེད་པ་མ་ཟད། ས་རྡོ་བེད་སྤྱོད་ནས་རྡོ་ཁང་དང་ས་ཁང་། ད་དུང་མཁར་རྡུང་ནས་ཁང་པ་སོགས་ཕུག་གིན་ཡོད་པ་ནི། གནའ་ཡི་རྒྱལ་ཁང་དག་ལས་ཤིན་དུ་གསལ། ཁོར་ཡུག་ལ་གནོད་པའི་ཤིང་ནགས་དང་རྡོ་སོལ་སོགས་མེ་རུ་མི་འབུད་པར་ནོར་གནག་གི་ལྕི་བ་འབུད་ཀྱིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། དེའི་ཐལ་བ་དབྱར་དུས་རྩྭ་ཐང་ལ་གཏོར་གྱིན་ཡོད་པ་དང་དགུན་དུས་ཆབ་ཆེན་དང་མཉམ་དུ་བསགས་ནས་དཔྱིད་དུས་རྩྭ་སའི་ནང་དུ་གཏོར་གྱིན་ཡོད་པ་དེའི་རྩྭ་དང་སྐྱེས་དངོས་སྐྱེ་འཕེལ་ལ་ཕན་པ་མ་ཟད། ས་གཞིའི་རྒྱུ་སྤུས་སྲུང་སྐྱོབ་ལ་ཡང་ཕན་གྱིན་ཡོད། ཚན་རིག་པ་ལ་ལས་བཤད་ན། ལྕི་བའམ་ཐལ་ནི་ལུད་ཡག་ཤོས་དང་བོད་ཀྱི་ལྕི་བས་དུ་བའི་ནད་རིགས་མང་པོ་སེལ་གྱིན་ཡོད་པ་ཡང་བཤད་འདུག

གཉིས་པ། ཡ་མཚན་པ་ཞིག་ལ་ལྗོན་ཤིང་གསར་འཛུགས་བྱེད་ནས་ཚེ་ཐར་ལ་གཏོང་སྲོལ་ཡོད་པ་མ་ཟད་སྲོག་ཤིང་ཟེར་ནས་ཤིང་དམིགས་བསལ་བ་ཡང་རང་ངོས་ནས་སྐུད་པའམ་བལ་སོགས་བཏགས་ནས་བདག་པོ་རྒྱག་པ་རེད། དེ་མ་ཟད་མཚོ་ལ་ལར་བླ་མཚོ་ཟེར་ནས་བདག་གཅེས་བྱེད། ད་དུང་བདག་མེད་སེམས་ཅན་དང་བྱ་བྱེའུ་མང་པོ་ཞིག་ལ་ཡུལ་ལྷ་གཞི་བདག་གི་སྒོ་ཟོག་གམ་ལྷ་བྱ་ཡང་ན་འདྲེ་བྱ་རེད་ཟེར། དེ་དག་ལ་མྱི་སུ་ཡིན་རུང་གནོད་པ་མི་བྱེད། རྒྱུ་མཚན་ནི། ལྗོན་ཤིང་དང་། མཚོ་དང་མཚེའུ་ལ་ཀླུ་གནས་ཡོད་པའི་དེ་ལ་གནོད་འཚེ་བྱས་པ་ཡིན་ན། རྐང་ལག་ཞ་བོར་གྱུར་བའམ་རྨ་འདྲ་མིན་སོགས་འབུད་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད་པ་མ་ཟད་སྲོག་ཤིང་ལ་གནོད་འཚེ་བྱེད་ན། རང་ཉིད་ཀྱི་སྲོག་གམ་བླ་ལ་མི་བཟང་བའི་ལྟ་ཚུལ་དང་བསམ་བློ་ཡོད། དེ་མ་ཟད་རྒྱུག་ཆུའི་ནང་ལ་གཅིན་སྐྱག་གམ་ཁ་ལུད་སྣ་ལུད་འཕངས་ན། ཚེ་ཕྱི་མར་བར་དོའི་ཁམས་ནས་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་དག་ཕྱིར་འཚོལ་དགོས་པའི་ལྟ་སྲོལ་དང་བསམ་སྲོལ་ཡང་ཡོད། བསམ་བློ་དང་ཀུན་སྤྱོད་འདི་ལས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་བདག་གཅེས་དང་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པར་ཕན་ནུས་བླ་མེད་ཐོན་ཡོད།

གསུམ་པ། ཨ་ཁུ་འབྲོག་པས་རང་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་དཔྱོད་དང་ལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁོར་ཡུག་ལ་ཕན་ཐོགས་མི་དམན་པ་རེ་འཇོག་གིན་ཡོད། དཔེར་ན། ནོར་གནག་གི་ཁུ་ལི་དང་རྩིད་པ། ལུག་གི་བལ། ད་དུང་དེ་དག་གི་པགས་པ་སོགས་བེད་སྤྱོད་ནས་སྦྲ་ནག་དང་ཀླད་ནག སྒོ་ཡོལ་དང་ཏ་ལེན། ཉལ་གོས་དང་ཕྱིང་བ། ཆུ་མིག་དགུ་སྒྲིག་དང་མདུད་པ་དགུ་རྒྱག ལྷམ་དང་གདན། ཕྱིང་ཞྭ་དང་འུར་ཆ། རྟ་མཐུར་སྐེ་ཐག ཀོ་གྲུ། དྲ་ཐག རྩག་པ་དང་སྒྱེ་མོ། རྐྱལ་པ། ཐག་པ་ཚ་རའི་སློག་པ་སོགས་བཟོས་ནས་རང་གི་དགོས་མཁོ་སྐོང་གིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཟ་རྒྱུ་འཐུང་རྒྱུ་འགྲིམ་འགྲུལ་ཚང་མ་རང་གི་སྒོ་ཁ་ནས་འཚོལ་གྱི་ཡོད། འདི་དག་ལས་ལྷག་པར་མཁོ་བའི་ཡོ་བྱད་རེ་དགོས་ན། དངོས་ཟོག་ཕན་ཚུན་བརྗེ་བའི་ཉོ་ཚོང་ལམ་ལུགས་(Barter system)(易货系统 )ནས་དགོས་འདོད་སྒྲུབ་བཞིན་ཡོད། དེ་བས་དུས་བཞིའི་ནང་ནས་དགུན་དུས་གཅིག་པོ་མ་གཏོགས་ཁང་པའི་ནང་ན་སྡོད་ཀྱིན་མེད། ས་རི་སྡེ་ཐུན་མོང་ལ་དབང་བའི་དབྱར་དགུན་སྟོན་དཔྱིད་མེད་པར་རྩ་བཟང་ས་དང་ཆུ་མོད་ས་ལ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པར་བརྟེན་སྐྱེ་ཁམས་ལ་ཧ་ཅང་ཕན་པ་ཡིན།

དེ་མ་ཟད་ཨ་ཁུ་འབྲོག་པའི་དབྱར་ས་དང་དགུན་ས། སྟོན་རུ་དཔྱིད་རུ་ཟེར་ནས་ནམ་དུས་རེ་རེ་ལ་ས་ཆ་རེ་རེ་ལ་གནས་སྤོར་བྱས་ནས་འགྲོ་བའི་སྲོལ་བཟང་གིས་སྤང་ཐང་གི་རྩ་སྐྱེ་བར་ལ་ཕན་པ་མ་ཟད་སྒོ་ཕྱུགས་དག་གིས་མེ་ཏོག་དང་རྩི་ཏོག་གི་ས་བོན་རི་ལུང་གང་སར་འགྲེམས་པ་དང་གཏོར་བ། ད་དུང་སྐྱེལ་འདྲེན་སོགས་ལ་ཕན་པ་ནི་ད་ལྟ་ཚན་རིག་པས་ར་སྤྲོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དེ་རེད།

བཞི་པ། མདོར་ན་ཨ་ཁུ་འབྲོག་པའི་ཚེ་གང་པོར་ཁོར་ཡུག་སྲུང་སྐྱོབ་བྱས་པའི་དགེ་མཚན་ནི། ཤིང་ནགས་གཅོད་པ་ལས་འཛུགས་པ་མང་བའི་འཛམ་གླིང་གི་ཚ་དྲོད་(Global warming)(地球暖化)མི་འཕེལ་པ་དང་རི་མི་ཉིལ་བ། ས་མི་རུད་པ། འབྱུང་བཞིའི་(Four elements)(四个要素)གནོད་པ་མེད་པ་ལ་ཕན་གྱིན་ཡོད་པ་དང་། རྒྱུག་ཆུ་གཙོ་བོར་གྱུར་བའི་མཚོ་དང་མཚེའུ། ཆུ་ཕྲན་དག་ལ་སྦགས་བཙོག་མ་བྱས་པས་མྱི་དང་སེམས་ཅན། རྩི་ཤིང་མ་ཟད་ཆུའི་འཁོར་རིམ་(water circle)(水圈)ལ་ཡང་ཕན་གྱི་ཡོད། དུས་བཞིར་གནས་སྤོར་བའི་སྤང་ལྗོངས་ལ་དྭངས་གཙང་གི་རྫས་ལུད་བླུགས་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱིས་རྩ་རྩི་ཤིང་གི་ས་བོན་གང་སར་བཀྲམ་པས་(Dispersal of seeds by animals)(动物分散种子)ཡུལ་ལྗོངས་སམ་སྤང་ཐང་ལ་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པར་མ་ཟད་ད་དུང་བདག་མེད་སེམས་ཅན་དང་བྱ་རིགས་དག་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཟས་ཀྱི་བརྒྱུད་འཁོར་(Food chain)(食物链)ལ་ཕན་པ་ཡོད།

ལྔ་པ། ད་དུང་ཨ་ཁུ་འབྲོག་པས་རང་གི་ལག་རྩལ་དང་ནུས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཟ་འཐུང་དང་གྱོན་པ་སོགས་རྫས་འགྱུར་གྱིས་ལྷད་སྐྱོན་མ་འདྲེས་པར་འཚོ་བ་རོལ་བའི་གོམས་གཤིས་གཙང་མ་དང་བཟང་པོ་འདིས་སྦགས་བཙོག་བཞིའི་(Four pollution)(四个污染)དཀའ་ངལ་མེད་པའི་ཕན་ཐོགས་ཡོད་པ་མ་ཟད་མཁའ་དབྱིངས་བླ་བྲེ་(Ozone layer)(臭氧层)ལ་སྲུབས་ཀའམ་བུ་ག་མི་ཡོང་པ་ལ་ཕན་པ་ནི་ཁ་སང་དེ་རིང་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་ཡིན་པ་དེའོ།། །།